«1945»: Οι Ερινύες δεν έχουν πατρίδα…

Στον πόλεμο δεν υπάρχει χώρος για ηθική και αναστολές κι είναι μια διαπίστωση εξακριβωμένη ιστορικά. Τα προβλήματα παρουσιάζονται αργότερα, όταν στην περίοδο της ειρήνης, απουσιάζει η έννοια της τιμιότητας. Όσο κι αν θες να κάνεις τα στραβά μάτια επιλέγοντας την λήθη για τις όποιες ανοιχτές πληγές, η προδοσία αθώων ψυχών αποτελεί μέγα έγκλημα απ’ την εποχή των τραγωδών Σοφοκλή και Ευριπίδη κι έχει πάντα την ίδια κατάληξη: την έλευση των Ερινυών…

Elprincipedesalina

Η Ουγγαρία σήμερα περνά μια άγρια φάση όπου η άνοδος των ακροδεξιών και του ναζιστικών οργανώσεων τρομάζει όλη την Ευρώπη. Στόχος των ρατσιστικών επιθέσεων αποτελούν σήμερα οι Ρομά, ενώ το 1945 ήταν οι Εβραίοι και ο σκηνοθέτης Φέρεντς Τόροκ δείχνει ότι διαθέτει μνήμη κι ότι η ιστορία κάθε τόπου και λαού έχουν μία συνέχεια. Κινηματογραφικά αρχικά  θαυμάζεις την λεπτομέρεια στην απεικόνιση λαογραφικών και ηθογραφικών στοιχείων της εποχής, με την ασπρόμαυρη φωτογραφία ν’ αποτελούν το μεγάλο σκηνοθετικό όπλο. Όσο για την ποικιλία στην επιλογή των κάδρων, μένεις με το  στόμα ανοιχτό με την αισθητική τους τελειότητα. Ναι, ο Τόροκ έρχεται από την μεγάλη των Μαγυάρων σχολή και ο θαυμασμός που τρέφει για το Μπεργκμαν διατρέχει κάθε του πλάνο.

Η αγωνία των χωρικών για τις προθέσεις των δύο Εβραίων που πλησιάζουν στο χωριό τους δημιουργεί από την πρώτη στιγμή  τόνους σασπένς για τον θεατή, ενώ η σταδιακή αποκάλυψη των βαθιά κρυμμένων βρώμικων μυστικών τους αποτελούν την πρώτη ύλη για την ιστορική αλήθεια εκείνης της περιόδου για την ίδια την χώρα και προβληματισμούς για συζητήσεις μετά το τέλος της ταινίας. Θα αποτελέσουν άραγε παράδειγμα προς αποφυγήν η κατάληξη των χαφιέδων και του γερολαδά παντοπώλη ή θα χρειαστεί ένα ακόμα μάθημα τιμωρίας για τους Ούγγρους του σήμερα; Αυτό πιστεύω ότι αναρωτιέται ο Τόροκ στο φινάλε, επιλέγοντας να πάρει το τρένο της μεγάλης φυγής μαζί με τους Εβραίους του…

Ομολογώ έγινα λίγο πιο σοφός μέσα σε 83’…. ευχαριστώ Φέρεντς!

Για το BOOK TOUR, Τάσος Μαργέλος.